Szpilki – to buty na wysokim obcasie noszone najczęściej przez kobiety. Wymyślone zostały w XIX wieku przez fizyka Olbrechta Kliczkę.

 

Klapki – rodzaj lekkiego obuwia. Najpopularniejsze są klapki z wodoodpornych tworzyw sztucznych, używane na basenach, poza nimi często spotykane są też klapki skórzane. Klapek charakteryzuje się odkrytą piętą i palcami nóg, na stopie trzyma się jedynie za pomocą paska (o różnej szerokości) umiejscowionego pomiędzy palcami a śródstopiem. Ostatnio bardzo popularne są klapki-japonki, w których dwa paski przechodzą pomiędzy palcem dużym a następnym.

 

Pantofle – elegancki rodzaj obuwia damskiego o niskiej cholewce (poniżej kostki).

 

Sandały – rodzaj otwartego obuwia składającego się z podeszwy i rzemyków, które utrzymują sandał na stopie. Niekiedy jeden z pasków przechodzi pomiędzy dużym palcem, a następnym. Sandały są szczególnie lubiane przez kobiety, lecz coraz częściej noszą je też mężczyźni. Ostatnio dużą popularność wśród obydwu płci zdobyły sportowe sandały. Sportowe sandały zapewniają wysoki komfort noszenia (często mają poduszki powietrzne w podeszwach, wygodne materiałowe lub materiałowo-skórzane paski).

 

Geta – japońskie drewniane obuwie przypominające chodaki. Są noszone z tradycyjnymi japońskimi strojami, takimi jak kimono lub yukata, ale w Japonii nosi się je także do współczesnych ubrań podczas gorących letnich miesięcy. Istnieje kilka odmian geta. Najbardziej znane na Zachodzie składają się z drewnianej deseczki, na której opiera się stopa oraz z paska materiału, który przechodzi pomiędzy dwoma pierwszymi palcami. Dwa dodatkowe kawałki drewna, przymocowane pod główną deseczką, to „zęby”, wydają charakterysyczny „klekoczący” dźwięk przy chodzeniu. Występują geta z zaokrąglonymi lub prostokątnymi dai (deseczkami), z pojedynczym „zębem”, a także inne, bardzo przypominające zachodnie chodaki. Paski często są farbowane lub malowane w różne wzory.

 

Kalosze (gumowce, gumiaki, gumaki, gumofilce) – gumowe buty chroniące nogi lub buty przed zamoczeniem. Pierwotnie kalosze nie były obuwiem, lecz osłoną na obuwie. Bardzo niskie, tylko do kostki, zakładano na obuwie, aby chronić obuwie przed ubrudzeniem i zamoczeniem. Po dojściu do terenu zadaszonego (np. do pracy) można kalosze zdjąć i chodzić w butach. W niektórych państwach ten typ kaloszy jest bardzo popularny i używany do dziś, w Polsce obecnie kalosze są rzadko używane. Inny rodzaj kaloszy, to wyższe (nawet do kolan), gumowe buty używane przez grupy robotnicze np. budowlańców, rolników, a także turystów, wędkarzy, rybaków i inne osoby mające często kontakt z mokrym podłożem. Często używane także przez małe dzieci. Ten rodzaj obuwia występuje czasem w handlu jako po prostu „gumowe buty”. W przemyśle i rolnictwie często używa się też gumowe, ocieplane buty o charakterystycznym wyglądzie (materiał ocieplający występuje także na zewnątrz buta). Buty te nazywają się „gumofilcami”.

 

Trampki – rodzaj sportowego, sznurowanego obuwia tekstylnego, na podeszwie z gumy. Gumowe podeszwy w obuwiu wprowadził Wait Webster, który opatentował je w 1832 r. Buty te miały grubą gumową podeszwę i czarny płócienny wierzch, sięgający ponad kostkę. Znakiem firmowym była gwiazda na kostce. W latach 50. i 60. XX w. trampki stały się ulubionymi butami nastolatków i symbolem młodzieżowego buntu, a także swoistego stylu bycia. W trampkach występowały gwiazdy rocka, nosili je młodzi intelektualiści. W Polsce buty tego typu pojawiły się w latach '30. XX w. a ich producentem była firma „Stomil”. Nazwa polska wywodzi się od określenia „trampa” czyli łazika, wędrowca, gdyż buty takie noszono podczas wycieczek pieszych.

 

Tenisówki – rodzaj obuwia tekstylno-gumowego, przeznaczonego do gry w tenisa (często niewłaściwie nazywane „adidasami”). Powstały one w 1917 r. i najpierw nosiły nazwę firmową Keds. Były reklamowane jako buty, które nie hałasują podczas chodzenia i stąd zaczęto je nazywać sneakers (ang. to sneak – zakradać się; w Polsce używano przez pewien czas sztucznie spolszczonej nazwy „cichostępy”).

 

Glany -  ciężkie buty, zwykle czarne, znacznie rzadziej brązowe, niekiedy też zielone lub czerwone, wykorzystywane w środowisku punk, cholewy zwykle zachodzące za kostkę, czasem nawet do kolan, wzmocnione blachą na palcach (często także na pięcie). Noszone przez część grup subkulturowych. Są to buty wojskowe lub obuwie grup zawodowych pracujących w halach fabrycznych i warsztatach, lub też stylizowane na nie. Często dla wyróżnienia sznurowadła w glanach zamieniane są na wyraźnie kontrastujące barwą, np. białe, czerwone lub w barwach fluorescencyjnych, czasami odmiennej barwy w każdym bucie. Główną cechą glanów jest ich wygląd, odróżniający się od obuwia noszonego na co dzień na ulicy. Buty tego typu są elementem stroju punków i skinów, popularne są również wśród metalowców. Na początku glany robiono samemu, dzięki czemu miały swój charakter, później produkowano je masowo. Z czasem specjalnie produkowane glany, w różnych kolorach, trafiły do ogólnodostępnych sklepów z obuwiem, stając się nie elementem manifestacji kontestacji, ale modą. Najpopularniejszą i najbardziej prestiżową marką jest tu DocMartens, tzw. „martensy”. Inne znane firmy to np. Steel, Heavy Duty, KMD. W latach 80. w Polsce bardzo popularne były tzw. rumunki, czyli specjalistyczne obuwie robotnicze (kolej, budownictwo) sprowadzane do Polski z Rumunii, charakteryzujące się bardzo długą sznurowaną cholewą. Modne były wówczas również buty Wojska Polskiego, natomiast obuwia ówczesnej milicji ówczesne subkultury nie nosiły w ogóle.

Chodaki – rodzaj prostego obuwia ze skóry lub kory lipowej, noszone od niepamiętnych lat. Obuwie to w lasach mazowieckich nazywano kurpie, w Rusi podlaskiej nad Bugiem i w Czechach zwane były postołami, wśród górali podhalańskich zwane kierpcami. Dawna zagonowa, uboga szlachta, nosząca częstokroć zamiast butów chodaki z kory lipowej, była zwana od nich szlachtą chodaczkową.

 

Saboty (drewniaki) – oryginalnie obuwie stworzone wyłącznie z drewna, używane przez biednych chłopów we Francji. Jego nazwa zrobiła jednak zaskakującą karierę w innych dziedzinach życia. W wieku rewolucji przemysłowej zbuntowani robotnicy używali twardych sabotów do niszczenia – w ich mniemaniu – konkurujących z nimi maszyn. Stąd nazwa „sabotaż”.

 

Mokasyny – rodzaj obuwia, wykonany z wyprawionej naturalnymi metodami skóry jelenia, łosia, wapiti lub bizona, stosowany - obok sandałów i wysokich butów - przez większość Indian Ameryki Północnej. Przy całej różnorodności krojów i sposobów zdobienia można wyróżnić dwa główne rodzaje mokasynów:

§         twardej zelówce z niewyprawionej skóry i doszywanych do niej: miękkiej cholewce i języku, używane głównie przez Indian z Równin i południowego zachodu Ameryki Płn.

§         wykonane z miękkiej skóry, wycięte w całości z jednego kawałka i zszywane na podbiciu i pięcie, charakterystyczne dla lesistych i trawiastych terenów na wschodzie i północnym zachodzie kontynentu.

 

Pionierki – obuwie skórzane, za kostkę, przeznaczone do turystyki. Zwykle na głęboko żłobionej podeszwie. Popularne wśród turystów i harcerzy do końca lat 90. Wyparte przez obuwie z membranami (np. Gore-Tex).

 

Pointy – twarde baletki, używane w balecie, przeznaczone do tańca klasycznego. Tancerki tańcząc stoją na samych czubkach palców, czyli wchodzą na pointy. Artystka wchodząca na pointy ma stwarzać wrażenie lekkości i unoszenia się w powietrzu. Pointy wytwarza się sklejając wiele warstw różnej grubości kartonu i materiału, na wierzchu baletki pokrywa satyna. Mają skórkowe podeszwy, z ich przodu znajduje się krótkie sznurowadło i para troczek (wstążek), które zawiązuje się dla zabezpieczenia kostki.

 

Pumps – buty do tańca irlandzkiego, używane w tańcach soft, w odróżnieniu od stepu, czyli hardshoe dancing. Inaczej nazywane baletkami irlandzkie (ghillies).